Over werkgeluk

“Wat is geluk?” wanneer je deze vraag aan tien verschillende mensen op straat stelt dan krijgt je waarschijnlijk tien verschillende antwoorden. Antwoorden die gekleurd zijn door onder andere cultuur, leeftijd en persoonlijke ervaringen. Toch hebben deze antwoorden in de kern vaak veel met elkaar te maken. Geluk. Een begrip waar iedereen wel een beeld bij heeft, maar waarvan het lastig te benoemen is wat het écht inhoudt. Tegenwoordig is geluk een “hot” item. In navolging van de soms bijna obsessieve lichamelijke gezondheidstrend van de laatste jaren wordt ook het bezig zijn met mentale gezondheid en geluk steeds meer geaccepteerd. Wanneer zelfs De Wereld Draait Door aandacht besteedt aan onderwerpen als mindfulness (iets wat niet zo lang geleden nog behoorlijk in de “zweverige” hoek zat) dan weet je dat het leeft in het collectieve Nederlandse bewustzijn. De samenleving psychologiseert. Een positieve ontwikkeling als je het mij vraagt. Eigenlijk zelfs een noodzakelijke, wanneer je bijvoorbeeld kijkt naar het sterk toenemende aantal mensen dat te maken heeft met depressieve klachten of met een burn-out thuis zit. Best wel vreemd, dat iets basaals als de behoefte om gelukkig te zijn nu pas een onderwerp begint te worden waar maatschappelijk over gediscussieerd wordt. Ik en mijn collega’s zijn van mening dat als we als samenleving echt duurzaam willen streven naar geluk dit een thema moet zijn dat op ieder niveau in ons leven speelt. In onze vrije tijd, in onze relaties, maar vooral ook op de werkvloer. We besteden tenslotte een aanzienlijk deel van onze tijd aan het werk. Ook de overheid zou hier een veel grotere rol in kunnen (moeten?) spelen. Ik hoor mijn collega Pepijn zich vaak afvragen waarom we nog geen minister van geluk hebben. Hoe mooi zou het zijn als die er straks wel is?!

Samen met mijn collega’s Bram Vink en Pepijn Sonneveld zie ik het als onze missie om op onze eigen manier een bijdrage te leveren aan het geluk in de wereld. Dit doen wij door als Geluksontdekkers organisaties te helpen de geluksbeleving van hun werknemers te verhogen. Het mooie is dat dit geluk altijd al aanwezig is, het hoeft alleen nog maar ont-dekt te worden. Wij zijn ervan overtuigd dat ieder mens in de kern bezit over een onuitputtelijke bron van geluk. In deze bron zitten unieke talenten en kwaliteiten, maar ook de intrinsieke motivatie om een waardevolle bijdrage te leveren aan de wereld. Wanneer we als mens even uit deze bron kunnen putten dan geeft dit een gelukzalig gevoel. Dit gebeurt vaak wanneer we een belangrijke uitdaging overwinnen, of iets doen dat dicht bij onze kern ligt. Je kent het vast wel, bijvoorbeeld als je even helemaal op kan gaan in een sport, of tijdens het bespelen van een muziekinstrument. Maar ook op het werk zijn deze momenten zeker aanwezig. Je hebt geen besef meer van tijd en de taken gaan je moeiteloos af. “In de flow zitten” wordt dit vaak genoemd. Het mooie is dat deze geluksbeleving aanstekelijk werkt op anderen: geluk is besmettelijk!

Helaas is het lastig om voortdurend in de flow te zitten. Vooral op het werk is dit voor de meeste mensen een zeldzaam fenomeen. Er zijn vaak allerlei obstakels die ons belemmeren om gelukkig te zijn. Deze obstakels kunnen verschillende vormen aannemen. Denk bijvoorbeeld aan een werknemer die zelf heel goed weet hoe hij zijn werk het beste kan invullen, maar zich strict moet houden aan allerlei regels en protocollen die hem van bovenaf worden opgelegd. Of een werknemer die vaak overuren maakt en altijd komt opdraven wanneer de nood hoog is, maar daar nooit een teken van waardering voor krijgt. Dit soort omstandigheden maakt dat mensen moeilijk tot hun eigen bron kunnen komen. Wanneer een organisatie hier oog voor heeft en aandacht aan besteedt dan kunnen kleine aanpassingen al een grote impact hebben op de geluksbeleving van haar werknemers. Wanneer een werknemer zich gezien en gewaardeerd voelt dan wordt deze gemotiveerd om vanuit zijn eigen bron van talenten en kwaliteiten een maximale bijdrage te leveren aan de organisatie. Wanneer je als organisatie vertrouwt en aansluit op de oprechte bedoeling van je medewerkers dan kunnen er prachtige dingen ontstaan. Ook financieel gezien levert dit een organisatie veel winst op. Gelukkige werknemers zijn gemotiveerder, productiever en minder vaak ziek. Hierdoor heb je als organisatie meer grip en kom je minder snel voor verassingen te staan. Medewerkers blijven langer bij de organisatie werken en je trekt als organisatie makkelijker nieuwe talentvolle werknemers aan. Geen overbodige luxe , gezien de “war on talent” die momenteel in volle vaart gaande is!

Er verschijnen steeds meer organisaties op het toneel die het hebben van een positieve bijdrage aan de maatschappij voorop stellen. Vorig jaar heeft het TV programma Tegenlicht een inspirerende documentaire uitgebracht genaamd “Rendement van geluk”, waarin een aantal van deze maatschappelijk verantwoorde organisaties belicht worden. Het mooie is dat juist deze organisaties, gebouwd op vertrouwen en verbinding ontzettend succesvol zijn. Het werkgeluk van de werknemers is hoog, jonge talenten willen zich er graag aan verbinden én er wordt veel winst gemaakt.

Hoe zorg je er als organisatie nou voor dat werknemers meer geluk ervaren? Op basis van grondig wetenschappelijk onderzoek gecombineerd met de praktijkervaring van verschillende HR professionals hebben we vijf factoren geïdentificeerd die een grote impact hebben op de geluksbeleving van de werknemer. Dit zijn:

Autonomie: In welke mate heb je als medewerker de vrijheid om zelf keuzes te maken over de invulling van je werk?

Verbinding: In welke mate voel je je als werknemer verbonden met je collega’s, maar ook met de visie van de organisatie?

Pesoonlijke ontwikkeling: In welke mate kun je je in de organisatie op persoonlijk en professioneel gebied ontwikkelen?

Vitaliteit: In hoeverre voel je je vitaal op het werk en geeft het werk je energie?

Leiderschap: In hoeverre draagt het leiderschap op een positieve manier bij aan de geluksbeleving van jou als werknemer?

Met deze vijf pijlers als stevig wetenschappelijk fundament hebben we een digitale geluksscan ontwikkeld waarmee we voor iedere organisatie in kaart kunnen brengen op welk gebied de werknemers obstakels ervaren in hun geluksbeleving. Na statistische analyse van de resultaten geven wij advies en begeleiding op de gebieden waar volgens ons de eerstvolgende stap ligt naar significant meer werkgeluk, en dus een hoger rendement, in de organisatie. Naast dat we organisaties gelukkiger willen maken zijn we ook in onze eigen organisatie continu aan de slag met met nieuwe kennis en inzichten. We experimenteren met het spanningsveld tussen autonomie en verbinding, maar ook op het gebied van vitaliteit en persoonlijke ontwikkeling. Dat kan soms even botsen, maar we hebben altijd de intentie om het beste in elkaar naar boven te halen. Zo blijven we leren en groeien. Dit doen we om andere organisaties zo goed mogelijk te kunnen helpen, maar ook omdat we gewoon heel graag willen weten hoe het nou écht zit met geluk.

Geluk is nog steeds een mysterie en we zijn op ontdekkingsreis om dit mysterie te ontrafelen. Gaat jouw organisatie mee op deze reis?

Falco Rodenburg, namens Geluksontdekkers